Rabós d'Empordà, schilderachtig gelegen temidden van bossen en wijngaarden.

In het noordelijke deel van L'Alt Empordà, tussen Figueres en de Serres de l'Albera en ten oosten begrensd door de Serres de Rodes, ligt de wijnstreek van de Denominació d'Origen Empordà, met als belangrijkste wijndorpjes: Pont de Molins, Capmany, Espolla, Mollet de Peralada, Perelada, Rabós, Garriguella, Vilajuïga en Pau (van west naar oost). In de lappendeken van akkers en bospercelen die de heuvels rond deze dorpen bedekken, nemen de wijngaarden - vinyas - een belangrijkere plaats in. Ook de kuststrook tussen het Montgrí en het Gavarres Massief in El Baix Empordà heeft enkele wijngaarden die tot de D.O. Empordà behoren.

Afgezien van het feit dat de tramontana veel schade kan toebrengen, is het klimaat er overigens mild: jaarlijks circa 600 mm neerslag, in de winter, mede door de tramontana, weinig nachtvorst en in de zomer overvloedige zon, waarbij de zeewind de hitte tempert. Het gunstige klimaat en de schrale bodem vormen de voorwaarden voor het produceren van kwaliteitswijn.

Dat moeten de Grieken destijds ook al hebben vastgesteld: al honderden jaren voor onze jaartelling brachten zij de wijncultuur naar het Iberisch schiereiland. Zij vonden geschikte plaatsen hiervoor op de hellingen van de Serres de Rodes, niet ver van Roses en Neapolis, het latere Empúries, waar zij zich gevestigd hadden. De Romeinen zetten de traditie van de wijncultuur voort en later, in de middeleeuwen, o.a. ook de benedictijner monniken van Sant Pere de Rodes.

Tot ver in de 19e eeuw werd de wijn voornamelijk verbouwd op terrassen op deze hellingen en die van de Serres de L'Albera. Die wijnterrassen zijn nu nog op veel plaatsen te zien.
Van oudsher was de wijncultuur een belangrijke bron van inkomsten in dit gebied, maar de philloxera (druifluis) maakte daar tegen het einde van de 19e eeuw rigoureus een einde aan. Het gebied raakte ontvolkt en een deel van de bewoners zocht hun heil in Amerika (Americanos, zie ook Begur).
De wijnproductie is echter in de loop van de vorige eeuw weer tot ontwikkeling gekomen en nu staat de wijn uit de Empordà weer volop in de belangstelling en wordt er naast de productie van bulkwijn ook geïnvesteerd in het produceren van goede wijnen, sinds 1975 met eigen D.O., genoemd naar de streek. Tegenwoordig zijn de meeste "vinyas" te vinden op de voet van de heuvels en de lager gelegen vlakten. Alhoewel de streek een heel lange traditie kent, zijn alle wijnhuizen van relatief recente datum als gevolg van de periode van verval aan het eind van de 19e eeuw. Was de wijnproductie aanvankelijk nog gericht op eenvoudige bulkwijn, alcohol en de bereiding van de zoete Garnatxa, tegenwoordig vindt de wijnbereiding over het algemeen op moderne wijze plaats en is gericht op het maken van kwaliteitswijn, mede mogelijk omdat veel wijngaarden inmiddels al weer tientallen jaren geleden zijn aangeplant.

De enorme betonnen bakken voor de fermentatie en opslag zijn hier en daar nog wel te zien, zowel boven- als ondergronds. Maar steeds meer worden roestvrijstalen, temperatuurgeregelde tanks gebruikt. Daarmee kan het proces van de wijnbereiding beter onder controle gehouden worden.

Veel wijnboeren bezitten slechts kleine akkertjes, vaak te klein om zelf de druiven te verwerken. Zij zijn daarom vaak aangesloten bij coöperaties die de wijn voor hen produceren, maar ook nieuwe kleine familiebodega's zijn in opkomst, vaak geleid door jonge oenologen.

Van oudsher is de streek bekend om zijn typische zoete dessertwijnen: de Garnatxa de l'Empordà en Moscatell. Dit gevestigde beeld is door de producenten echter (deels) verlaten want daarnaast wordt het hele gamma aan wijnen gemaakt: van sprankelende, frisse witte wijnen tot droge rode wijnen, van tafelwijn tot op eikenhout gerijpte crianza's en reserva's, en ook een scala aan cava's.
Naast de typische lokale druivensoorten, zoals Garnatxa (Lledoner), Xarel.lo, Macabeo en Cariñena (vooral voor frisse en fruitige wijnen) en moscatel (met zijn karakteristieke smaak voor met name de zoete wijnen), worden de laatste jaren ook geïmporteerde druiven verbouwd zoals Tempranillo, Chardonnay, Cabernet Sauvignon en Merlot die de wijn wat meer body geven, maar ook hier en daar de Gewürtztraminer, die de wijn een kruidige smaak geeft.
De meest typerende wijnen van de streek zijn de rosats: gemakkelijk te drinken kersenrode rosé's, licht, fris en fruitig, en gemaakt van Garnatxa en Cariñena.
Meerdere huizen maken de voor deze streek bekende Vi Novell, een jonge, lichte wijn die, zoals de Franse Primeur, vanaf november te koop is.
Werd voorheen de wijn vooral bereid uit een samenstelling van verschillende rassen (blends) tegenwoordig gebeurt dit in toenemende mate uit één soort druiven, de zogeheten "varietales".
Door het scala aan wijnen en een relatief groot aantal kleine producenten is het aantal etiketten onuitputtelijk. Etiketten, die qua vormgeving vaak getuigen van dezelfde vernieuwingsdrang als bij de wijnbereiding zelf.

De bodega's van de D.O. Empordà zijn vaak te herkennen aan een tegeltableau op de gevel.

Enkele cijfers:
De wijngaarden van de D.O.Empordà beslaan circa 2000 ingeschreven hectaren vinya die worden bewerkt door ruim 400 wijnboeren. In een kleine 40 bodega's (Catalaans: celler) wordt ongeveer 60.000 hectoliter wijn (D.O.) bereid.

Naast wijn onder D.O. Empordà komt er eveneens uit deze streek, maar ook uit andere delen van Catalonië, een grote hoeveelheid wijn met het herkomstkeurmerk D.O. Catalunya, te herkennen aan het nevenstaande etiketje.

De cava's uit de streek hebben weer een andere herkomstaanduiding, dezelfde als de bekende cava's uit de Penedès: "CAVA" op het etiket volstaat, de naam is beschermd.

Terrasje aan het strand van Cadaques - op de achtergrond de pakhuizen die ooit gebruikt werden bij de overslag van de voor de export bestemde wijn.
In de loop van september zijn veel wijnmakers op de wijnbeurs "Mostra del Vi de l'Empordà" op de Rambla in Figueres aanwezig om hun producten te promoten. De producten van zeker 25 bodega's kunnen hier worden geproefd!

In het voorjaar is er de beurs "Fira Arrels del Vi" in Sant Martí d'Empúries, de locatie waar zich 2500 jaar geleden de eerste Grieken vestigden.

Aan veel festiviteiten in de omgeving is vaak een markt met lokale producten verbonden, zoals de bij de "Triumvirat" in L'Escala. Kraampjes met regionaal geproduceerde wijn ontbreken daarbij zelden.

Een heel geschikte manier om kennis te maken met de wijnen uit de Empordà is een tour langs de bodega's. Het biedt tevens de mogelijkheid wat van de prachtige streek te zien. Niet alle bodega's zijn overigens toegankelijk (een aantal bodega's produceert bijvoorbeeld exclusief voor restaurants) maar de grotere in elk geval wel. En een rondleiding langs de installaties behoort tot de mogelijkheden.

De vendimia, of verema zoals de Catalanen het noemen, loopt van eind augustus tot begin oktober, afhankelijk van de te oogsten druivensoort. De eerste paar weken van september zijn daarom het meest geschikt voor een tour langs de bodega's en vinya's. De wijnstokken zijn nog groen en hangen nog vol met druiven en er is volop bezigheid, zowel in de wijngaard als in en rond de bodega. Een tour langs enkele bodega's in of bij verschillende dorpjes verspreid over de wijnstreek:

Samen met "Bodegas Trobat" uit Garriguella en "Vinícola del Nordeste" uit Mollet de Perelada zijn dit de bodega's die het overgrote deel van de D.O. Empordà voor rekening nemen. Het betreft bodega's die goede en betaalbare wijn produceren en waarvan in L'Escala met een redelijke kans iets in de schappen van de supermarkten is te vinden. De overige (33) bodega's zijn relatief klein (enkele tientallen hectaren), maar de wijn is er zeker niet minder om. Ze zijn, in wisselende selecties, te vinden bij de slijterijen. Om er maar eens één te noemen: "Clos Floresta" van "Pere Guardiola", aangetroffen bij Mas Gusó. Deze slijterij (even voor Sant Pere Pescador) heeft, evenals het Wine Palace in L'Escala (tegenover de Carrefour), een ruime sortering regionale wijnen in de schappen liggen. Ook op de wijnkaart in de restaurants staan altijd wel een of meerdere regionale wijnen.
Links naar de hiervoor genoemde bodega's.
Lees meer over de D.O. Empordà.

"Per Sant Martí es tapa la bota del bon ví": Een Catalaans gezegde dat goede wijn belooft als op Sant Martí, de 11e november, het vat na de alcoholische fermentatie afgesloten kan worden en het rijpingsproces kan beginnen. Het is ook het moment dat de Vi Novell weer in de schappen ligt.